Twee keer per week halen de grondstoffenkoeriers van De Clique reststromen zoals schillen, snij- en etensresten op bij verschillende bedrijven in en rondom Utrecht. Deze reststromen worden gebruikt als grondstof voor de productie van nieuwe, lokale producten zoals bijvoorbeeld compost, oesterzwammen, bier, schoonmaakmiddel en zeep. Hoewel de op- en overslag momenteel best goed gaat, willen we dat voor alle partijen zo optimaal mogelijk doen. Door de systemen te optimaliseren en te verbeteren kunnen wij onze missie beter nastreven en meer impact maken. Om een verbeterslag in ons huidige bakkensysteem te maken, zowel voor werknemers als voor klanten, hebben wij de handen met Design Innovation Group (DIG) ineengeslagen. DIG is een expert in het verbinden van mens en systeem om transities in beweging te brengen en te versnellen. Echte systeemontwerpers, dus een ideale match.
Deze ontwerpstudie is mogelijk gemaakt met de hulp van Rijkswaterstaat.

De huidige situatie
Zoals gezegd gebeurt het ophalen van de reststromen twee keer per week met een elektrisch wagentje. De klanten verzamelen de reststromen, waaronder GFT, swill, sinaasappelschillen en koffiedik, in hun eigen kliko’s en bakken op hun locatie. Dit huidige inzamelsysteem is nog niet optimaal. In de bakken gebruiken zij plastic zakken om de grondstoffen op te slaan. Deze zakken kunnen scheuren omdat ze soms te zwaar worden. De stromen uit die zakken vervuilen dan. Er is nog een tweede probleem met de zakken. Doordat volle zakken zwaar zijn is het onhandig om ze op een verantwoorde manier te tillen voor de grondstofkoerier. Het komt voor dat afval in de verkeerde kliko terecht komt doordat mensen van buitenaf er iets ingooien. Het doel van De Clique is om organische stromen hoogwaardig op te werken naar nieuwe producten. Als de opgehaalde reststromen vervuild zijn, is dat een stuk lastiger.
De ontwerpstudie – van begin tot eind
Om deze verschillende problemen aan te pakken zijn De Clique en DIG samen op zoek gegaan naar een goede oplossing. De uitdaging hierbij was om een inzamelsysteem zo te ontwerpen dat de organische stromen schoon aankomen op onze hub, en dat het werkt voor de klant en de grondstofkoeriers. Een inzamelsysteem ontwerpen dat de klant blij maakt en er ook voor zorgt dat de organische stromen goed aankomen bij de hub. Klinkt als een goed plan, maar hoe gaat dat in zijn werk? Het team van Design Innovation Group ging samen met Bas, Steven en Aram van De Clique om tafel om ideeën met elkaar te delen en te sparren over oplossingen.
Om een goed beeld te krijgen van het ophaalproces van De Clique reden twee ontwerpers van DIG, Eline en Geert, een dagje mee met Aram. Benieuwd? Bekijk de onderstaande video.
Vervolgens deed DIG een gebruikersonderzoek middels interviews met verschillende horecabedrijven en gingen ze op bezoek om de context waarin de reststromen vrijkomen scherp in beeld te krijgen. Ze bezochten onder andere Landhuis in de Stad, Albert Heijn en Gys. Alle inzichten, ideeën en ontwerpuitdagingen werden in een volledige journey – een stap voor stap weergave van het inzamelen en vervoeren – samengevat met de eisen waaraan het systeem moet voldoen.
Na een aantal brainstormsessies kwamen vier verschillende ideeën op tafel, elk met zijn eigen voordelen en uitdagingen. Een van de opties was een traceerbare zak, zodat het sorteren van het afval gemakkelijker gaat. Een ander idee was om het afval te overhevelen in grotere stapelbakken, want dit scheelt ruimte. Geert van DIG: “De Clique is heel besluitvaardig. We hadden verschillende ideeën, verschillende argumenten, en op basis daarvan kwam het beste idee naar voren. Door dit idee direct met klanten in hun eigen context te testen konden we toetsen of dit ook echt gaat werken. Die stap is cruciaal!”. Er waren dus vier richtingen en één kwam er het beste uit: kleinere bakken van 20 liter, die geschikt zijn om op elkaar te stapelen en gemakkelijk te tillen zijn.
Met deze ontwerpstudie breidt De Clique de dienstverlening uit naar de inzamelbakken die klanten gebruiken in de bar en keuken. Door organische stromen zoals bijvoorbeeld koffiedik en snijresten direct in bakken te scheiden op de plek waar ze vrijkomen, wordt de kans op vervuiling door scheurende of lekkende zakken kleiner. De Clique biedt op deze manier een vernieuwde oplossing voor afvalscheiding in kleine horeca.
De uitkomst
Toen de beslissing voor het nieuwe ophaalsysteem was gemaakt, was het tijd voor de gebruikerstest. Met veel enthousiasme en nieuwsgierigheid gingen we de testfase in. De nieuwe bakken werden getest bij verschillende horecabedrijven, waaronder Landhuis in de Stad en Albert Heijn. De test pakte positief uit. Beide partijen waren tevreden met de nieuwe, kleinere bakken en het feit dat er op deze manier een stuk minder afvalzakken worden gebruikt. De bakken zijn kleiner, dit betekent dat het gewicht lager is en dat de bakken sneller gewisseld kunnen worden. Op die manier blijven de reststromen schoner, ook is hierdoor het tillen van de bakken door de grondstofkoeriers minder zwaar. Genoeg voordelen dus, maar ook nog punten om over na te denken. De bakken raken snel vol en komen voortaan binnen te staan bij de horecabedrijven waar wellicht minder plek is. Het onderzoek wordt nog vervolgt.
De toekomst van de ‘plastic bak’
De ontwerpstudie van Design Innovation Group en De Clique heeft mooie resultaten opgebracht en in een korte tijd zijn we van het beginidee met veel informatie, naar een concreet idee gegaan, dat getest is bij een aantal van onze klanten. Het potentiële inzamelsysteem heeft een positief toekomstperspectief, met uitzicht op schonere reststromen en een efficiëntere werkwijze. Op deze manier kunnen wij de reststromen uit de stad hoogwaardig opwerken en is het produceren van prachtige, lokale producten sneller haalbaar.
Er ligt een prachtig idee op de plank en de puntjes worden nog op de i gezet. We zijn gestart met een vervolgtest, op zoek naar het perfecte systeem. Wij kijken erg uit naar een verdere samenwerking met Design Innovation Group. Beide missies vullen elkaar goed aan en dat versterkt!